Meer en meer organisaties hebben ooit een klimaatvoetafdruk*), opgesteld, of zijn dit van plan. Dat is een goede zaak, want een klimaatvoetafdruk is een goed middel om de impact van de bedrijfsvoering op onze aarde transparant te maken. En daarnaast geeft een klimaatvoetafdruk ook richting en draagt bij aan draagvlak voor duurzaamheid binnen de organisatie. Het is daarmee een belangrijk onderdeel van het duurzaamheidsprogramma.
Vaak blijft de klimaatvoetafdruk echter beperkt tot een éénmalige meting. Er worden na de meting enkele acties geformuleerd en daarna verdwijnt het rapport op de plank of in een la.
Ook wordt er naar aanleiding van een klimaatvoetafdruk alleen gekozen voor follow-up acties waarmee grote besparingen gerealiseerd kunnen worden. In zo’n geval laat een bedrijf belangrijke functies van een klimaatvoetafdruk liggen.
Onlangs adviseerde ik een klant waar drie jaar geleden een klimaatvoetafdruk was opgesteld en die momenteel worstelt met het verder brengen van het duurzaamheidsprogramma. Bij dit productiebedrijf wordt de grootste klimaatimpact bepaald door het productieproces. De klimaatvoetafdruk maakte zichtbaar waar de grootste verbeteringen in duurzaamheidsimpact gerealiseerd konden worden. Naar aanleiding van de klimaatvoetadruk zijn er vooral (energie)besparingsprojecten in de productieomgeving opgezet. Verdere innovatie stokt echter momenteel wegens te weinig kennis en draagvlak.
Parallel werden door de afdeling communicatie acties opgezet om duurzaam gedrag in de kantooromgeving stimuleren. De organisatoren van deze acties werden echter geconfronteerd met cynisch commentaar. ‘Wat gaan deze kleine besparingen helpen in vergelijking met de klimaatimpact elders in het bedrijf?’
De volgende tips – waarin de klimaatvoetafdruk een grote rol speelt -waren voor het bedrijf zeer behulpzaam:
Maak het opstellen van een klimaatvoetadruk een met regelmaat – minimaal jaarlijks – terugkerende gebeurtenis. Zorg voor een goede feedback cirkel. Weten leidt tot verbeteren!
Formuleer een concreet doel en ambitie. Maak dat de klimaatvoetafdruk een stimulans is in het duurzaamheidsprogramma. Waar gaan jullie voor als bedrijf?
Knip de klimaatvoetafdruk op in een deel voor de kantooromgeving en een deel voor de productieomgeving. Kies verschillende doelgroepen binnen je organisatie en zorg dat deze doelgroepen een eigen feedback cirkel hebben. Formuleer voor elk onderdeel van de klimaatvoetafdruk een ambitie.
Kies voor de kantooromgeving een nog hogere frequentie voor het opstellen van de klimaatvoetafdruk. De klimaatimpact van de verbeteringen die de medewerkers door hun inspanningen hebben kunnen realiseren, zouden minimaal maandelijks zichtbaar gemaakt moeten worden. Hier ligt een goede basis voor breed draagvlak voor grote bewustwording voor duurzaamheid. En dat komt het belang van bijvoorbeeld de innovaties in de productieomgeving ook ten goede! Want dat is wat je wilt als het over duurzaamheid gaat: energie in de organisatie! En die energie zit juist bij medewerkers, ondanks dat die ‘slechts’ relatief kleinere besparingen kunnen realiseren! Die overigens nog steeds substantieel kunnen zijn.
Wat zijn jullie ervaringen met een klimaatvoetafdruk? Tot welke acties heeft de klimaatvoetadruk geleidt? Wordt het volledige potentieel van de klimaatvoetadruk benut? Laat je reactie achter!
*) Of aanverwant product. Er zijn veel synoniemen en producten in omloop: klimaatvoetafdruk, climatefootprint, CO2-voetadruk, CO2-balans, levenscyclusanalyse (LCA), CO2-prestatieladder, barometer. Generiek: een methode waarbij de impact van een bedrijf of organisatie op de omgeving – de aarde (zo veel mogelijk) wordt uitgedrukt in CO2